Trước một cửa hàng cắt tóc trên đường Hải Phòng (quận Hải Châu) có một thùng xốp đựng đầy ắp nước suối, nước ngọt đóng chai kèm tờ giấy ghi dòng chữ: “Anh tài xế, cô lao công ơi! Dừng lại đây 1 phút uống chai nước mát rồi đi tiếp nhé...”.

Chủ nhân của thùng nước miễn phí trên là anh Nguyễn Minh Vương, chủ một chuỗi tiệm cắt tóc ở Đà Nẵng. 

Anh Vương chia sẻ, thương các cô chú bán vé số, lao công đi ngoài đường, các anh em shipper phải chạy xe giữa cái nắng như đổ lửa nên anh đã nảy ra ý tưởng đặt những thùng đá ướp lạnh nước để mời mọi người.

Đây là ngày thứ 11 anh phát nước miễn phí tại các địa điểm trên đường Phạm Như Xương, Trần Cao Vân, Hải Phòng. Mỗi ngày, anh phát từ 150-200 chai nước suối, nước ngọt với kinh phí gần 1 triệu đồng, được trích từ doanh thu của tiệm.

“Tôi dự kiến sẽ triển khai thùng nước miễn phí trong 1 tháng, nếu vẫn còn nắng nóng kéo dài thì sẽ tăng thêm”, anh Vương chia sẻ.

3 ngày qua, trước một cửa hàng hoa quả trên đường Hà Khê (quận Thanh Khê) cũng xuất hiện chiếc bàn với hàng chục ly nước cam ép kèm lời nhắn dễ thương: “Bạn Ly Na thân tặng mọi người lao động 1 ly nước cam. Chúc mọi người bớt nóng, bớt nhọc nhằn, nhiều sức khoẻ hơn để làm việc”. 

Chị Nguyễn Hà, chủ cửa hàng trên cho biết, một người bạn của chị đã gửi kinh phí nhờ vắt nước cam tươi mời bà con lao động. Mỗi ngày chị cùng nhân viên vắt hơn 40kg cam, tương đương 60 ly nước để gửi tặng những người bán vé số, chạy xe ôm… khi đi qua tuyến đường này. 

Ngoài những địa điểm trên, ở địa chỉ 70 Lương Nhữ Hộc (quận Hải Châu) đang treo biển tặng nước mía miễn phí “Nắng nóng quá, ở đây có nước mía. Mời bà con qua đường ghé lấy uống. Cảm ơn!”.Hay tại địa chỉ 300 Hà Huy Tập (quận Thanh Khê), chủ cửa hàng cũng để biển nước miễn phí: “Mỗi người một chai, ai cần thì lấy”.

Những địa điểm phát nước miễn phí được chia sẻ nhiều trên các hội nhóm, mạng xã hội khiến nhiều người xúc động, tự hào về tình người ở thành phố đáng sống. 

Tay cầm móc sắt, bao tải, nhóm bạn Tây làm điều đặc biệt ở Đà Nẵng

LTS: Không biết từ bao giờ, nhịp đời trong hẻm nhỏ Sài thành nhẹ nhàng đi vào thơ ca nhạc họa. 

Hẻm Sài thành từ những năm 1960 hệt như lời ca khúc Xóm đêm: “Đêm khuya ngõ sâu như không màu” và “Hắt hiu vàng ánh điện câu” của nhạc sĩ Phạm Đình Chương.

Đó có thể gọi là khoảng thời gian “đời nghèo mà vui” của người lao động nghèo, dân tứ xứ tìm về nương náu trong những con hẻm nhỏ.

Biến thiên lịch sử khoác lên các con hẻm “hắt hiu” một vòng đời mới: hiện đại, văn minh và nghĩa tình.

Tuyến bài Hẻm nhỏ Sài thành lưu dấu cổ kimcủa VietNamNetgóp nhặt chuyện xưa chuyện nay, nhắc nhớ “đặc sản” hẻm của Sài Gòn - TP.HCM.

Kỳ 1 - Chuyện ở khu đất dữ Sài Gòn xưa: Người đẹp vào quán bar, nhóm trai chờ đầu hẻm

Kỳ 2 - Chuyện khó tin về những gã giang hồ ở khu đất dữ Sài Gòn xưa

Một thời trộm cướp nhảy tàu

Gác chắn đường sắt Bắc - Nam trên đường Trần Văn Đang (Phường 11, Quận 3, TP.HCM) thường được gọi là Cống Bà Xếp, có mật độ xe cộ lưu thông dày đặc.

Đây là gác chắn cuối của tuyến đường sắt Bắc - Nam trước khi vào ga Sài Gòn. 

Cống Bà Xếp có 2 đường ray song song, một đường là tuyến chính và một đường ray phụ nằm cạnh, nối từ Xí nghiệp Toa xe Sài Gòn đến ga Sài Gòn. Vì vậy, số lượng tàu và đầu tàu di chuyển qua đây nhiều hơn các gác chắn khác.

Những đặc điểm trên khiến mức độ tiếng ồn ở khu vực Cống Bà Xếp cao hơn nhiều nơi khác. Tuy nhiên, ở giữa 2 đường ray vẫn hình thành khu dân cư kéo dài từ gác chắn đến đường Trường Sa - Hoàng Sa. 

Một mặt của khu dân cư này thuộc trục hẻm chính 239 Trần Văn Đang, tiếp giáp tuyến đường sắt Bắc - Nam. Cách đường tàu, khu dân cư đối diện cũng thuộc con hẻm này. Đây là điểm đặc biệt, một con hẻm ôm trọn đường ray xe lửa.

Ngoài những đặc điểm trên, khu vực Cống Bà Xếp từng được biết đến là vùng đất dữ, nhà cửa lụp xụp, tồi tàn. Ông Lê Hoàng Dũng (51 tuổi) - bảo vệ dân phố của Khu phố 4, Phường 11, khẳng định: “Đúng là trước năm 1975 và vài chục năm sau thống nhất đất nước, Cống Bà Xếp có rất nhiều tệ nạn xã hội”.

Ông Dũng cho biết, nguồn gốc tên gọi Cống Bà Xếp xuất phát từ câu chuyện truyền miệng của người xưa. Hơn 100 năm trước, vợ của một sếp lớn ở ga Hòa Hưng bỏ tiền làm cống thoát nước cho dân. Để ghi ơn của bà, người dân nơi đây đặt tên là Cống Bà Xếp (đọc đúng là Sếp nhưng người dân đọc chệch thành Xếp).

Xe lửa trước khi vào ga Sài Gòn phải giảm tốc từ gác chắn Cống Bà Xếp. Khi tàu chạy chậm lại, các đối tượng bất hảo tìm cách nhảy lên, cướp giật tài sản của khách.

Thu được chiến lợi phẩm, các đối tượng xấu nhanh chóng lẩn trốn vào "ma trận" hẻm ngoằn ngoèo xung quanh.

Ông Dũng nhớ lại: “Cha mẹ tôi kể, thời đó, cướp nhảy lên tàu, chạy trên nóc tàu rầm rầm. Bọn chúng chui vào cửa sổ, giật dây chuyền, cướp tiền bạc của hành khách.

Trước khi vào gác chắn Cống Bà Xếp, lực lượng bảo vệ, công an trên tàu phải thủ súng, thiết bị chống trả cướp. Thế nhưng, khu vực này cây cối um tùm, nhiều đường hẻm thông ra các kênh, khó đề phòng, truy quét tội phạm”.

Xích lô không dám chở khách vào hẻm

Những năm 1960, người dân Sài thành nghe đến Cống Bà Xếp đều sợ khiếp vía. Thậm chí, xe lam, xích lô… cũng không dám chở khách vào đây.

Ông Dũng chia sẻ: “Ông bà, cha mẹ của tôi đều sinh sống ở Cống Bà Xếp. Tôi cũng sinh ra và lớn lên ở đây. Cha mẹ tôi kể lại, thời chế độ cũ, cư dân chỗ này khổ dữ lắm. Dân tứ xứ, nhặt ve chai, phế liệu… sống qua ngày. 

20-21h, nhà nào cũng đóng cửa thật chặt, không dám bước ra đường. Ở đâu cũng có người tốt người xấu nhưng lúc đó, phải nói tệ nạn xã hội rất căng thẳng. 

Qua nhiều năm, nhờ nỗ lực của chính quyền nên khu vực đổi thay theo hướng tích cực”.

Bà Võ Thị Vân (80 tuổi) ngụ tại số 239/38 Trần Văn Đang hơn 60 năm nay. Bà Vân quê ở Hậu Nghĩa, Long An. Sau khi kết hôn, bà theo chồng về Sài Gòn sinh sống.

Ở đây, bà làm nghề thợ may, chồng theo ngành cảnh sát. Đồng lương của cả hai eo hẹp, không đủ tiền mua nhà.

Biết khu Cống Bà Xếp bát nháo, nhà đất rẻ, không ai thèm mua, vợ chồng bà đánh liều đến xem.

Không đủ tiền mua nhà nơi khác, cả hai đành mua một căn ngay cạnh đường ray xe lửa. Căn nhà có giá 20 nghìn đồng, rất rẻ so với giá cả thị trường thời đó.

“Đất hẻm đường ray xe lửa rẻ như bèo nhưng không ai dám mua. Chúng tôi không có tiền mới chui vào đây. Ngày trước, khu này nhiều giang hồ, nhất là xóm Miên ở đối diện”, bà Vân kể.

Ông Dũng khẳng định, ông làm bảo vệ dân phố hơn 20 năm, từ lúc khu vực này còn lộn xộn. Ông đã cùng nhiều người dân hỗ trợ chính quyền, công an địa phương triệt phá các ổ nhóm tội phạm.

Thời điểm Cống Bà Xếp còn là đất dữ, nhà cửa xây cất kiểu nhà sàn, đường lót ván, ẩm thấp. Đến những năm 1990, giá nhà đất ở đây vẫn rẻ, chỉ 1-2 chỉ vàng.

“Lúc đó, nhà cạnh đường ray xe lửa rất ồn ào và đầy rẫy tệ nạn nên cho cũng không ai lấy. Dù đông đúc dân cư nhưng không có mặt bằng kinh doanh, buôn bán. Sau này, Nhà nước làm hàng rào đường sắt, an ninh trật tự ổn định thì giá nhà tăng vọt, tấc đất tấc vàng”, ông Dũng nói.

Hiện tại, người dân quanh gác chắn Trần Văn Đang không còn ám ảnh cảnh trộm cướp. Họ mãi ghi nhớ những kỷ niệm nghèo khó ở hẻm đường tàu.

Kỳ 4: 5 đứa trẻ nhặt phế liệu và chuyện đau lòng nơi hẻm đường tàu Sài Gòn xưa 

Tan làm, nhịn đói đến hẻm nhỏ Sài Gòn tặng quà: 'Còn rất nhiều người khổ'

Tan giờ làm, nhóm thiện nguyện tạm quên cái đói, những mệt mỏi cuối ngày luồn hẻm đến gửi quà, nhu yếu phẩm cho người khó khăn, chưa thể phục hồi sau dịch bệnh.

TS.BS Đoàn Văn Việt - Giám đốc Trung tâm Y tế quận Hoàn Kiếm cho biết, sự kiện “Sống khỏe mỗi ngày” là một trong số ít những chương trình khám sức khỏe cộng đồng có quy mô lớn được tổ chức tại Hà Nội năm 2024. 

“Việc Manulife đồng hành với Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam mang chương trình này đến Thủ đô cho thấy sự tìm hiểu kỹ lưỡng đối với tình hình sức khỏe cộng đồng tại địa phương, và hiện thực hóa bằng những sự kiện thiết thực. Chương trình đã góp phần cùng địa phương giải quyết bài toán nâng cao sức khỏe cộng đồng, qua đó, giảm bớt gánh nặng chi phí cho người bệnh lẫn hệ thống y tế địa phương”, ông Việt chia sẻ. 

Tại sự kiện, Manulife đã cùng Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam bố trí nhiều trang thiết bị y tế nhằm phục vụ tốt nhất cho cộng đồng. Bên cạnh các bước khám bệnh thường quy như khám nội tổng quát, tim mạch, tiểu đường, hô hấp, tai mũi họng; siêu âm, đo điện tim, chụp X-quang phổi thẳng, đo loãng xương; xét nghiệm đường máu, mỡ máu, acid uric cho bệnh nhân gout…, người dân còn được xét nghiệm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) qua đường máu và tầm soát ung thư dạ dày, ung thư vú, ung thư phổi theo chỉ định của bác sĩ.

Thực hiện cam kết đầu tư vào cộng đồng

Đáp lại sự quan tâm của người dân Thủ đô sau chương trình khám sức khỏe cộng đồng miễn phí vào tháng 7, sự kiện ngày hội “Sống khỏe mỗi ngày” lần này có quy mô lớn gấp 3 lần. 

Chia sẻ về việc nâng cấp quy mô, bà Tina Nguyễn - Tổng Giám đốc Manulife Việt Nam cho biết: “Hà Nội là một trong những thành phố đông dân nhất cả nước. Chúng tôi mong muốn mang đến nhiều cơ hội hơn nữa để người dân Thủ đô có thể kiểm tra tình hình sức khỏe bản thân. Qua đây, Manulife mong muốn được thực hiện cam kết đầu tư vào cộng đồng và hy vọng phần nào góp sức cùng thành phố nâng cao nhận thức cho người dân về sức khỏe, vì một cuộc sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày”.

Đặt mục tiêu khám sức khỏe miễn phí cho hơn 10.000 người dân tại 6 tỉnh thành, chuỗi ngày hội “Sống khỏe mỗi ngày” đã đi được hơn nửa chặng đường. Sau 2 tuần khám bệnh cho hơn 4.600 người dân tại 4 tỉnh thành là Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An và Đà Nẵng, chương trình đã giúp nhiều người kịp thời phát hiện các tình trạng bệnh lý, đặc biệt là bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa.

Cụ thể, theo số liệu thống kê từ Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, đã có 973 trường hợp dương tính với vi khuẩn HP - một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày. Ngoài ra, 1.585 người được phát hiện rối loạn mỡ máu (33%), 963 người đo huyết áp bất thường được kiểm tra lại với điện tâm đồ (20%), 721 người khám có dấu hiệu rối loạn đường huyết lúc đói (15%), 111 rối loạn acid uric (0,2%) cùng nhiều bệnh lý khác. Kết quả khám bệnh cộng đồng này đã giúp nhiều người dân kịp thời có phương án điều trị phù hợp. 

Theo Manulife Việt Nam, ngay sau sự kiện tại Hà Nội, một sự kiện với quy mô tương tự, 3.000 người, sẽ được Manulife tổ chức tại TP.HCM vào giữa tháng 12, với mục tiêu góp phần cùng TP.HCM nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Bích Đào